Het gebruik van een auto van de zaak voor privédoeleinden van de ondernemer of zijn personeel wordt voor de omzetbelasting gelijkgesteld met een dienst. Voorwaarde is dat de ondernemer voor de auto recht op aftrek van voorbelasting heeft. De maatstaf van heffing wordt gesteld op de door de ondernemer met het oog op dat gebruik voor de auto gemaakte uitgaven. Op grond van een goedkeuring mag de omzetbelasting ter zake van het privégebruik van een auto ook forfaitair worden berekend. Dat forfait bedraagt 2,7% van de catalogusprijs van de auto op jaarbasis.

Volgens de Hoge Raad heeft strijd van een uitvoeringsbepaling met het Unierecht alleen gevolgen wanneer een belastingplichtige met recht aanvoert dat toepassing van de uitvoeringsbepaling ertoe leidt dat meer belasting wordt geheven dan volgens de in het Unierecht neergelegde maatstaf toelaatbaar is. In een dergelijk geval is omzetbelasting verschuldigd voor zover dat volgens de in het Unierecht neergelegde maatstaf toelaatbaar is. Dat geldt ook voor het geval een ondernemer bij de voldoening op aangifte is uitgegaan van een buitenwettelijke regeling, zoals de forfaitaire regeling voor het privégebruik. Een ondernemer heeft geen recht op terugbetaling van de op aangifte voldane omzetbelasting indien niet meer omzetbelasting is geheven dan over de voor het privégebruik van de auto gedane uitgaven. De ondernemer zal aannemelijk moeten maken dat de omzetbelasting volgens het forfait hoger is dan de omzetbelasting over de aan het privégebruik toerekenbare kosten.

Hof Arnhem-Leeuwarden heeft het standpunt van een ondernemer, dat alleen de variabele uitgaven aan het privégebruik behoeven te worden toegerekend, afgewezen. Volgens de ondernemer werden de vaste uitgaven toch al gedaan omdat de auto’s voor zakelijke ritten aan de werknemers ter beschikking worden gesteld. Alleen werknemers met veel zakelijke ritten kregen een auto ter beschikking gesteld. Volgens het hof is het zonder de vaste uitgaven niet mogelijk om een auto ter beschikking te stellen voor privégebruik. De vaste uitgaven behoren tot de gedane uitgaven, die naar rato van het aandeel in het totale gebruik aan het privégebruik moeten worden toegerekend.

In deze procedure was ook de kwalificatie van het woon-werkverkeer in geschil. In het algemeen geldt dat het woon-werkverkeer als privé wordt aangemerkt. De ondernemer meende echter dat zich een uitzondering op deze regel voordeed. De werknemers hadden de mogelijkheid om thuis te werken. De werkgever had daartoe apparatuur ter beschikking gesteld. De afstand tussen woning en werk is door het thuiswerken tot nihil gereduceerd en speelt geen rol meer in de woonplaatskeuze van de werknemers. Volgens de ondernemer hebben de werknemers door de mogelijkheid om locatie-onafhankelijk te werken geen vaste plaats van tewerkstelling meer. Het hof heeft dit standpunt niet overgenomen. De mogelijkheid om thuis te werken kan wel het aantal woon-werkkilometers verminderen, maar wijzigt het karakter van de ritten tussen huis en kantoor niet. De woonplaats blijft een keuze van de werknemer en de plaats waar een groot deel van de werkzaamheden wordt verricht, is het kantoor van de ondernemer. Volgens het hof blijft het een privéaangelegenheid van de werknemers om deze afstand te overbruggen ingeval zij, vrijwillig of noodzakelijk, de rit naar en van kantoor maken.

Een ondernemer heeft recht op aftrek van de aan hem in rekening gebrachte omzetbelasting, voor zover deze betrekking heeft op goederen en diensten die de ondernemer gebruikt voor belaste handelingen. De Hoge Raad heeft in een arrest uit 2009 geoordeeld dat de ondernemer de goederen of diensten die hij afneemt om een bedrijfsmiddel in goede staat te houden, onmiddellijk gebruikt in het kader van zijn onderneming. Dat geldt ook in een periode waarin het bedrijfsmiddel tijdelijk geen opbrengsten levert. In dat geval mag er niet zonder meer worden uitgegaan van de veronderstelling dat de afgenomen goederen en diensten worden gebruikt voor belaste handelingen. De ondernemer heeft recht op aftrek van de op de afgenomen goederen drukkende omzetbelasting indien en voor zover hij het voornemen heeft het bedrijfsmiddel te gebruiken voor belaste handelingen.

Bij de verhuur van andere onroerende zaken dan woningen bestaat de keuze om deze zaken belast of vrijgesteld te verhuren. De mogelijkheid van belaste verhuur is beperkt tot huurders die de onroerende zaak gebruiken voor doeleinden waarvoor zij een volledig of nagenoeg volledig recht op aftrek hebben. Aan de uitoefening van het keuzerecht heeft de wetgever geen andere voorwaarden verbonden dan dat de verhuurder en de huurder blijkens de schriftelijke verhuurovereenkomst hebben gekozen voor belaste verhuur of, in andere gevallen, gezamenlijk een verzoek voor belaste verhuur hebben gedaan aan de inspecteur. Van onroerende zaken, die zowel geschikt zijn voor belaste als vrijgestelde verhuur, wordt pas op het moment dat een huurder is gevonden duidelijk of wordt gekozen voor belaste verhuur. De uitoefening van het keuzerecht hangt mede af van omstandigheden buiten de wil van de verhuurder.

De regeling van aftrek van voorbelasting heeft tot doel de ondernemer volledig te ontlasten van de in het kader van zijn economische activiteiten verschuldigde of voldane omzetbelasting. Aan het effectueren van deze doelstelling zou afbreuk kunnen worden gedaan indien geen recht bestaat op aftrek van de omzetbelasting ter zake van instandhoudingskosten van een leegstaand en voor verhuur bestemd onroerend bedrijfsmiddel wanneer niet op voorhand kan worden uitgesloten dat gekozen zal worden voor belaste verhuur. Volgens de Hoge Raad moet in die gevallen worden aangenomen dat in het voornemen van de ondernemer een onroerende zaak te gaan verhuren het voornemen ligt besloten gebruik te maken van de mogelijkheid van belaste verhuur. Dit betekent dat de omzetbelasting op goederen en diensten die worden afgenomen om de onroerende zaak in goede staat te houden als toerekenbaar aan voorgenomen belaste handelingen voor aftrek in aanmerking komt.

De Europese Commissie wil de invoering van nieuwe btw-regels voor e-commerce met zes maanden uitstellen. Deze nieuwe regels vereenvoudigen de btw-heffing op grensoverschrijdende internetverkopen van goederen en diensten aan consumenten. Onder de nieuwe regels zal de btw worden geheven in het land van bestemming en gelden gelijke concurrentievoorwaarden voor bedrijven binnen en buiten de EU. Voor de handel van buiten de EU zal de heffing in veel gevallen verschuldigd zijn door de platforms die betrokken zijn bij de verkoop. Op dit moment geldt in Nederland een btw-vrijstelling bij de invoer van goederen met een intrinsieke waarde van niet meer dan € 22 voor consumenten in de EU. Deze vrijstelling komt met de nieuwe regels te vervallen.

Voor de afdracht van de btw in EU-lidstaten waar zijn klanten zitten kan een ondernemer zich onder de nieuwe regels registreren en aangifte doen in één lidstaat. Deze lidstaat zorgt er voor dat de btw wordt doorgeleid naar de belastingdiensten van de andere lidstaten. Er komt eenzelfde éénloketsysteem voor de levering van goederen en diensten binnen de EU. Implementatie van het omvangrijke pakket aan maatregelen vergt veel van de IT-systemen van de belastingdiensten. Diverse lidstaten kunnen daarom de geplande inwerkingtreding per 1 januari 2021 niet garanderen.

De Belastingdienst onderzoekt op dit moment op welke manier en per welke datum het e-commerce pakket kan worden geïmplementeerd (inclusief bijbehorende IT-systemen). In antwoord op Kamervragen heeft de staatssecretaris van Financiën gezegd geen mogelijkheden te zien om de btw op Chinese pakketjes zoals gepland in te voeren per 1 januari 2021. Het IT-systeem van de Belastingdienst is per die datum niet gereed om de forse toename aan btw-aangiftes te kunnen verwerken.

Een ondernemer heeft recht op aftrek van de hem in rekening gebrachte omzetbelasting als er een rechtstreeks verband bestaat tussen de afgenomen goederen of diensten en door de ondernemer verrichte of te verrichten met omzetbelasting belaste prestaties. Ontbreekt een dergelijk verband, dan heeft de ondernemer recht op aftrek van voorbelasting wanneer de kosten voor de aan hem verrichte leveringen of diensten deel uitmaken van zijn algemene kosten en deze kosten zijn opgenomen in de prijs van door hem geleverde goederen of verrichte diensten. Dergelijke kosten houden dan rechtstreeks en onmiddellijk verband met de algehele economische activiteit van de ondernemer.

Het vereiste rechtstreekse en onmiddellijke verband met de economische activiteit is aanwezig als de door een ondernemer verworven goederen of diensten noodzakelijk zijn voor zijn bedrijfsvoering en hij zonder die diensten zijn economische activiteit niet zou kunnen uitoefenen of voortzetten.

Hof Arnhem-Leeuwarden heeft geoordeeld dat een bv geen recht had op aftrek van de op facturen van een advocatenkantoor vermelde  omzetbelasting. Het advocatenkantoor had de dga van de bv in een strafzaak begeleid. De strafzaak betrof de mogelijke betrokkenheid van de dga in zijn rol als dga van een andere bv bij enkele faillissementen. De bv zelf was op geen enkele wijze betrokken bij de faillissementen of bij de strafzaak. Volgens het hof ontbrak een rechtstreeks en onmiddellijk verband tussen de diensten van het advocatenkantoor en de economische activiteiten van de bv. De Hoge Raad heeft de uitspraak van het hof vernietigd. Het oordeel van het hof berust op een onjuiste rechtsopvatting of het is onvoldoende gemotiveerd. Het hof had moeten reageren op de stelling van de bv dat zij na de aanvang van de strafzaak vanwege de beschadigde reputatie van haar dga geen opdrachten meer verkreeg en dat zij pas na diens vrijspraak haar ondernemingsactiviteiten heeft kunnen voortzetten.

Volgens de Hoge Raad is niet uit te sluiten dat de behoeften van de onderneming van de bv het afnemen van de advocaatdiensten noodzakelijk maakten, omdat zij geen andere reële mogelijkheden had om het voortbestaan van haar economische activiteit veilig te stellen. In dat geval moet worden aangenomen dat de kosten van de advocaat rechtstreeks en onmiddellijk verband hielden met de gehele economische activiteit van de bv, ook al had de dga ook persoonlijk baat bij de diensten van de advocaat.

Voor het hof was verder in geschil of de aftrek van voorbelasting in dit geval werd verhinderd door het Besluit uitsluiting aftrek omzetbelasting 1968 (BUA). Dit besluit sluit de aftrek van omzetbelasting uit voor zover de goederen of de diensten worden gebezigd voor persoonlijke doeleinden van het personeel. Onder dergelijke diensten valt in beginsel de rechtsbijstand bij strafrechtelijke vervolging van een eigen werknemer.

Deze uitsluiting van aftrek is echter niet van toepassing indien bijzondere omstandigheden de werkgever dwingen tot het afnemen van de diensten. Dat doet zich voor indien de uitgaven voor die diensten primair worden gedaan in het belang van de onderneming en het persoonlijke voordeel van de werknemer voor de werkgever van ondergeschikt belang is.

Indien na verwijzing komt vast te staan dat het voor de onderneming van de bv noodzakelijk was om de diensten van de advocaat af te nemen, moet er volgens de Hoge Raad van worden uitgegaan dat bijzondere omstandigheden de bv hebben gedwongen tot het afnemen van die diensten.

De plaatsing van zonnepanelen op een nieuwbouwwoning geeft geen recht op aftrek van (een deel van) de voorbelasting, die drukt op de bouw van de woning. Dat volgt uit een uitspraak van Hof Arnhem-Leeuwarden. 

Het voor de aftrek van voorbelasting vereiste rechtstreekse en onmiddellijke verband tussen de levering van energie via de zonnepanelen en de bouw van de woning ontbrak. De werkzaamheden voor de bouw van de woning waren niet nodig om de ondernemer in staat te stellen om met behulp van zonnepanelen energie op te wekken. De panelen hadden in een zonnepark kunnen worden geplaatst of op al bestaande gebouwen. 

In deze casus was geen sprake van een woning die in zijn geheel aan het bedrijfsvermogen was toegerekend.

Het recht op aftrek van voorbelasting bleef beperkt tot de omzetbelasting die drukte op de zonnepanelen. Het hof heeft de andersluidende uitspraak van de rechtbank vernietigd.

De staatssecretaris van Financiën heeft Kamervragen beantwoord over de btw-positie van scholen die zonnepanelen op het dak hebben liggen. De vragenstellers willen weten van de staatssecretaris waarom scholen wel recht hebben op aftrek van voorbelasting op zonnepanelen, maar daarna niet onder de kleineondernemersregeling (KOR) vallen.

De staatssecretaris merkt op dat sinds 1 januari 2020 de KOR ook voor rechtspersonen geldt, mits de belaste omzet exclusief omzetbelasting niet meer bedraagt dan € 20.000. Scholen, die alleen in de btw-heffing worden betrokken vanwege de levering van opgewekte stroom, zullen in de regel onder deze grens blijven. De school berekent dan geen btw en is vrijgesteld van administratieve verplichtingen voor de stroomlevering. In het jaar van aanschaf kan geen gebruik worden gemaakt van de KOR in verband met het verlies van het recht op aftrek van voorbelasting. In de eerste vier jaar na de aanschaf is mogelijk een herziening van de aftrek van voorbelasting aan de orde. De herziening bedraagt op jaarbasis 1/5 van de initiële aftrek. Herziening blijft achterwege als het bedrag daarvan onder de drempel van € 500 blijft. Bij een grote investering in zonnepanelen kan ervoor worden gekozen om de KOR pas toe te passen vanaf het vijfde jaar na het jaar van aanschaf.

De staatssecretaris maakt duidelijk dat het niet mogelijk is om een vrijstelling voor de levering van opgewekte stroom door scholen in te voeren. De Europese btw-richtlijn biedt daarvoor geen ruimte. Een vrijstelling zou overigens tot gevolg hebben dat aftrek van de omzetbelasting op de aanschafkosten van de zonnepanelen niet mogelijk is.

Voor de heffing van omzetbelasting geldt als uitgangspunt dat iedere prestatie afzonderlijk wordt beoordeeld. Prestaties die economisch als één prestatie worden gezien mogen niet kunstmatig gesplitst worden. Onderling samenhangende prestaties worden als één prestatie aangemerkt als één van de prestaties de hoofdprestatie vormt en de andere als bijkomende prestaties worden gezien. In dat geval geldt voor het totaal van de prestaties het tarief dat voor de hoofdprestatie geldt, ook al zou voor een bijkomende prestatie, als deze afzonderlijk werd verricht, een ander tarief gelden. De Europese btw-richtlijn staat de lidstaten uitdrukkelijk toe om voor restaurantdiensten een uitzondering te hanteren in hun wetgeving door twee tarieven te hanteren en de levering van alcoholhoudende drank uit te sluiten van het verlaagde tarief. Nederland heeft van deze mogelijkheid gebruikt gemaakt.

Op de verkoop van alcoholhoudende dranken is het algemene, hoge tarief van de omzetbelasting van toepassing. Op de verstrekking van maaltijden in horecagelegenheden is het lage tarief van toepassing. Een horecaondernemer bepleitte toepassing van het lage tarief op de door hem bij lunches en diners geserveerde alcoholhoudende dranken. Volgens de horecaondernemer gaat de verstrekking van alcoholhoudende drank op in de verstrekking van maaltijden als hoofdprestatie. 

Nadat eerder de rechtbank en het hof hebben geoordeeld dat de regeling in de Nederlandse wet in overeenstemming is met de btw-richtlijn, komt de Hoge Raad tot hetzelfde oordeel. Het lage tarief van de omzetbelasting is niet van toepassing op de verstrekking van alcoholhoudende drank, ook al vormen restaurantdiensten gezamenlijk één dienst, waarbij de verstrekking van maaltijden de hoofdprestatie is.

Met ingang van 1 januari 2020 geldt voor ondernemers met een eenmanszaak een nieuw btw-identificatienummer. In dit nummer is het burgerservicenummer (BSN) van de ondernemer niet verwerkt, ter bescherming van diens privacy. Het btw-identificatienummer bestaat uit een reeks van 14 tekens en is als volgt opgebouwd: landcode NL, 9 cijfers, de letter B en een controlegetal van 2 cijfers. Een voorbeeld van het nieuwe btw-identificatienummer is NL123456789B56.

Ondernemers dienen het btw-identificatienummer op facturen, briefpapier en hun website te vermelden om zich te identificeren als btw-plichtig ondernemer. Het bestaande btw-nummer wordt omgedoopt tot omzetbelastingnummer en blijft in gebruik voor communicatie met de Belastingdienst en voor de btw-aangifte. Het omzetbelastingnummer bestaat uit het BSN met de toevoeging B01 (of een ander getal). De Belastingdienst stuurt ondernemers met een eenmanszaak voor de jaarwisseling een brief waarin het btw-identificatienummer staat.

Het ministerie van Financiën heeft een wetsvoorstel ter consultatie gepubliceerd. Het conceptwetsvoorstel betreft de heffing en inning van omzetbelasting bij grensoverschrijdende internetverkopen. Belanghebbenden kunnen tot 30 oktober reageren op het wetsvoorstel.

Met ingang van 1 januari 2019 is het eerste deel van de EU-richtlijn elektronische handel geïmplementeerd in de nationale wetgeving. De volgende delen van de richtlijn, inclusief de aanvulling daarop, moeten zijn geïmplementeerd op 1 januari 2021. Dat betekent een omvangrijke uitbreiding van de btw-heffing via het mini-éénloketsysteem (MOSS), dat nu nog alleen van toepassing is op digitale diensten voor consumenten door ondernemers in een andere lidstaat dan de afnemer. Straks geldt dit voor alle diensten die een ondernemer verricht voor consumenten buiten zijn vestigingsstaat.

Ondernemers, die binnen de EU afstandsverkopen van goederen verrichten aan consumenten in andere lidstaten, zullen de btw over die verkopen in veel gevallen verschuldigd worden in de lidstaat van de consument. Met ingang van 1 januari 2021 worden deze goederenleveringen belast in de lidstaat waar de goederen zich bevinden op het tijdstip van aankomst van de verzending of het vervoer naar de afnemer, hierna ook wel aangeduid als de lidstaat van de consument. Dat betekent dat ze vaker dan nu met de btw-regels en tarieven van andere lidstaten te maken krijgen. Deze ondernemers kunnen ervoor kiezen om met toepassing van het éénloketsysteem de btw voor andere lidstaten in de eigen lidstaat af te dragen en te betalen.

Voor kleinere ondernemers die grensoverschrijdende afstandsverkopen verrichten komt een uitzondering op de regeling dat intracommunautaire afstandsverkopen belast zijn in de lidstaat van de consument. De uitzondering gaat gelden voor ondernemers die in één lidstaat gevestigd zijn en van wie de totale grensoverschrijdende omzet in een jaar onder een bedrag van € 10.000 blijft. Deze ondernemers zijn de btw in de eigen lidstaat verschuldigd naar het daar geldende tarief.

De btw-vrijstelling bij de invoer van goederenzendingen met een intrinsieke waarde van niet meer dan € 22 die worden geleverd door ondernemers van buiten de EU vervalt.

Buiten de EU gevestigde ondernemers die grensoverschrijdend digitale diensten verkopen aan consumenten binnen de EU zijn de btw over die diensten verschuldigd in de lidstaat waar de consument woont. Voor de aangifte en afdracht van de btw kan de ondernemer gebruik maken van het éénloketsysteem. De toepassing van deze regeling wordt uitgebreid tot alle diensten die niet in de EU gevestigde ondernemers verrichten aan consumenten in de lidstaten en waarvoor de btw verschuldigd is in deze lidstaten.

Leveranciers van goederenzendingen van buiten de EU krijgen de mogelijkheid om de btw over die verkopen aan te geven en af te dragen via een nieuwe toepassing van het éénloketsysteem: de invoerregeling. Wanneer een ondernemer de btw aangeeft en betaalt via de invoerregeling, wordt hij voor de betreffende goederen bij de feitelijke invoer niet meer in de heffing betrokken. De invoerregeling is beperkt tot goederen met een waarde van € 150. De invoerregeling is niet van toepassing op accijnsgoederen zoals wijn en tabaksproducten.

Een groot deel van de afstandsverkopen van goederen wordt aan de consument verkocht via handelsplatforms. Deze platforms worden belastingplichtig voor de btw die ondernemers van buiten de EU verschuldigd worden over verkopen via de platforms.

Voor post- en koeriersdiensten komt er een regeling van uitstel van betaling, waarbij geen zekerheid hoeft te worden gesteld voor de bij invoer verschuldigde btw van pakketjes van buiten de EU als de leverancier geen gebruik maakt van de nieuwe invoerregeling.

Per 1 januari 2020 verandert de kleineondernemersregeling (KOR) in de omzetbelasting. De nieuwe KOR kent een omzetgrens van € 20.000. Ondernemers die onder deze omzetgrens blijven in een kalenderjaar zijn vrijgesteld van omzetbelasting en de bijbehorende administratieve verplichtingen. De oude KOR kent een afdrachtsdrempel van € 1.883. Tot dat bedrag geldt een vermindering van de afdracht. Niet alle ondernemers, die onder de oude KOR vallen, voldoen aan de voorwaarden van de nieuwe KOR. Het is mogelijk dat een ondernemer na aftrek van voorbelasting onder de afdrachtsdrempel van de oude KOR blijft, terwijl zijn omzet boven de omzetdrempel van de nieuwe KOR uitkomt.

Ondernemers, die onder de oude KOR zijn ontheven van administratieve verplichtingen, worden automatisch overgezet naar de nieuwe KOR. Verwacht een dergelijke ondernemer in 2020 de omzetgrens te overschrijden, dan moet hij zelf een verzoek doen om uitreiking van aangiften.

Op 29 juli 2019 heeft het Hof van Justitie EU een arrest gewezen over de toepassing van de KOR door een ondernemer die de margeregeling toepast. Volgens dit arrest moet een dergelijke ondernemer zijn omzet berekenen op transactiebasis en niet op basis van de winstmarges. Deze uitleg van de Btw-richtlijn 2006 geldt voor alle lidstaten, en dus ook voor de nieuwe Nederlandse KOR. Volgens de staatssecretaris van Financiën hoeft de wettelijke regeling niet te worden aangepast naar aanleiding van dit arrest. Ook is het arrest van het Hof van Justitie EU geen reden om de omzetgrens van € 20.000 te verhogen.